Johan Rudolph Thorbecke was zonder twijfel één van de grootste staatsmannen die ons mooie land ooit heeft gekend. Zijn revolutionaire liberale gedachtegoed heeft geleid tot het huidig parlementair systeem. Het systeem dat men tot de Grondwetsherziening van 1848 kende was al langere tijd niet meer bij iedereen geliefd; zo vroeg de Tweede Kamer in 1844 aan Koning Willem II om een Grondwetsherziening, welke hij weigerde. Mede door het revolutiejaar 1848 kon Koning Willem II niks anders dan een grondwetsherziening aankondigen. Het uiteindelijke gevolg was de nieuwe grondwet, geschreven door de Grondwetscommissie onder het voorzitterschap van Thorbecke, die zich liet leiden door het Trias Politica idee van Charles Montesquieu.
Het nieuwe parlementair apparaat was geboren. Een liberaal systeem waarbij machten elkaar konden controleren, waar de Koning minder macht had en waar de burgers meer inspraak kregen. Het apparaat dat Thorbecke had ontworpen gebruiken wij heden ten dage nog steeds.
Op 27 januari 2017 stelde het kabinet Rutte II de Staatscommissie parlementair stelsel in, om te onderzoeken en adviseren over mogelijke noodzakelijke veranderingen van ons parlementair systeem. De resultaten van dit onderzoek werden op 13 december 2018 gepresenteerd, getiteld: ‘Lage drempels, hoge dijken.’ De commissie gaf zeven hoofdaanbevelingen, waaronder een correctief bindend referendum. In haar optiek lijkt het namelijk alsof er besluiten genomen worden die geen meerderheid hebben in de samenleving. Door middel van een correctief referendum heeft de bevolking een instrument in handen waarmee zij desgewenst wetten kan tegenhouden.
Zelf vind ik het rapport van deze commissie erg gematigd. Ik ben namelijk van mening dat het huidig apparaat niet meer in onze behoefte kan voorzien, en dat zij dit ook niet kan in de toekomst. Toen dit systeem ingevoerd werd hield ons parlement zich bij lange na niet met zoveel zaken bezig als nu. Toen der tijd kon dit apparaat ons land in haar democratische behoeften voorzien. Vandaag de dag is dat helaas anders. We zien dat ons land aan het versplinteren is, en dat er een duidelijke vraag is naar oplossingen voor complexe vraagstukken. Wij proberen nu eigenlijk een enorme vrachtwagen te trekken met prachtig paard, een paard dat ooit goed was voor de kleine kar uit de 19e eeuw.
Wij kunnen haast niets anders dan ons parlementair systeem opnieuw vormgeven. Als wij op complexe vraagstukken een antwoord willen, dan moeten wij dit doen door middel van een bindend referendum. Het is onmogelijk dat de Tweede Kamer op al onze vraagstukken een antwoord kan formuleren met een meerderheid in onze samenleving. Het wordt tijd dat wij als samenleving opstaan voor onze democratische rechten waar onze voorouders zo hard voor gevochten hebben. Thorbecke verrichtte al zijn daden voor een democratischer bestel. Het is aan ons om dit bestel wederom in het belang van de democratie opnieuw vorm te geven.
No responses yet